2025 మే 21న మిజోరాం రాష్ట్రం భారతదేశంలో మొట్టమొదటి పూర్తిగా అక్షరాస్యత సాధించిన రాష్ట్రంగా గుర్తింపు పొందింది. ULLAS (Understanding Lifelong Learning for All in Society) కార్యక్రమం ద్వారా 98.2% అక్షరాస్యత రేటుతో ఈ ఘనతను సాధించింది.
ఇది దేశంలోని విద్యా రంగంలో ఒక ముఖ్యమైన మైలురాయిగా నిలిచింది. ఈ విజయానికి కారణం రాష్ట్ర ప్రభుత్వం, స్వచ్ఛంద సంస్థలు, మరియు స్థానిక సమాజం కలిసి చేసిన కృషి. ULLAS కార్యక్రమం ద్వారా 3,026 మంది నిరక్షరాస్యులను గుర్తించి, 1,692 మందిని విద్యార్ధులుగా నమోదు చేసి, 292 మంది వాలంటీర్ల సహకారంతో ఈ లక్ష్యాన్ని సాధించారు.
ఇది మిజోరాం రాష్ట్రం మాత్రమే కాకుండా, ఇతర రాష్ట్రాలకు కూడా ప్రేరణగా నిలుస్తుంది. ఇది విద్యా రంగంలో సమగ్ర అభివృద్ధికి మార్గదర్శకంగా ఉంటుంది.
భారతదేశంలో అక్షరాస్యత రేటు ఆధారంగా టాప్ 10 రాష్ట్రాలు/కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు (2024)
| స్థానం | రాష్ట్రం/కేంద్ర పాలిత ప్రాంతం | మొత్తం అక్షరాస్యత రేటు |
|---|---|---|
| 1 | మిజోరాం | 98.2% |
| 2 | లక్షద్వీప్ | 97.3% |
| 3 | నాగాలాండ్ | 95.7% |
| 4 | కేరళ | 95.3% |
| 5 | మేఘాలయ | 94.2% |
| 6 | త్రిపుర | 93.7% |
| 6 | చండీగఢ్ | 93.7% |
| 8 | గోవా | 93.6% |
| 9 | పుదుచ్చేరి | 92.7% |
| 10 | మణిపూర్ | 92% |
ఈ రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు అక్షరాస్యతలో ముందంజలో ఉన్నాయి. వీటిలో మిజోరాం 98.2% అక్షరాస్యత రేటుతో మొదటి స్థానంలో ఉంది.
భారతదేశంలో అక్షరాస్యత రేటు ఆధారంగా బాటమ్ 10 రాష్ట్రాలు/కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు (2024)
| స్థానం | రాష్ట్రం/కేంద్ర పాలిత ప్రాంతం | మొత్తం అక్షరాస్యత రేటు |
|---|---|---|
| 1 | ఆంధ్రప్రదేశ్ | 72.6% |
| 2 | బిహార్ | 74.3% |
| 3 | మధ్యప్రదేశ్ | 75.2% |
| 4 | రాజస్థాన్ | 75.8% |
| 5 | ఝార్ఖండ్ | 76.7% |
| 6 | తెలంగాణ | 76.9% |
| 7 | ఉత్తరప్రదేశ్ | 78.2% |
| 8 | ఛత్తీస్‌గఢ్ | 78.5% |
| 9 | లడఖ్ | 81% |
| 10 | జమ్మూ కాశ్మీర్ | 82% |
ఈ రాష్ట్రాలు మరియు కేంద్ర పాలిత ప్రాంతాలు అక్షరాస్యతలో వెనుకబడి ఉన్నాయి. వీటిలో ఆంధ్రప్రదేశ్ 72.6% అక్షరాస్యత రేటుతో చివరి స్థానంలో ఉంది.
మొత్తంగా, భారతదేశం 2023-24 కాలంలో 80.9% అక్షరాస్యత రేటును సాధించింది. అయితే, రాష్ట్రాల మధ్య ఉన్న వ్యత్యాసాలు ఇంకా ఉన్నాయని స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. మిజోరాం వంటి రాష్ట్రాలు అక్షరాస్యతలో ముందంజలో ఉండగా, ఆంధ్రప్రదేశ్, బిహార్ వంటి రాష్ట్రాలు ఇంకా వెనుకబడి ఉన్నాయి. ఇది దేశవ్యాప్తంగా సమానమైన విద్యా అవకాశాలను కల్పించడానికి మరింత కృషి అవసరమని సూచిస్తుంది.
మిజోరాం యొక్క ఈ ఘనత ఇతర రాష్ట్రాలకు ప్రేరణగా నిలుస్తుంది. ULLAS వంటి కార్యక్రమాలు మరియు సమాజం, ప్రభుత్వాల సహకారంతో అక్షరాస్యతను పెంచేందుకు ప్రయత్నాలు కొనసాగించాలి.
